کاهش ارزش اقتصادی ترسیب کربن در اثر فعالیتهای بهره برداری در مسیرهای چوبکشی (مطالعۀ موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)

استفاده از ماشین‌های پیشرفتۀ بهره‌برداری سنگین در مسیرهای چوبکشی، نیروی زیادی را به خاک وارد می‌آورد و سبب تخریب و آسیب جدی خاک و کاهش ذخیرۀ کربن در آن می‌شود. بررسی‌‌های متعدد نشان‌دهندۀ بازیابی طولانی‌مدت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک است. این پژوهش به‌منظور تعیین تأثیرات شیب مسیر، مقدار تردد و رد چرخ چوبکشی زمینی بر مقدار ذخیرۀ کربن و برآورد ارزش اقتصادی این مقدار ذخیره، به‌منظور برنامه‌ریزی برای کاهش خسارت به خاک انجام گرفت. به ‌این منظور، مسیرهای تردد با توجه به شیب مسیر به دو دستۀ شیب کمتر از 10 درصد و شیب بیشتر از 10 درصد و هر دسته نیز با توجه به تعداد تردد، به سه دستۀ کم‌تردد، متوسط و پر‌تردد تقسیم‌ شد. در هر دسته، در مسیر از رد چرخ­ها، وسط مسیر و منطقۀ شاهد در سه تکرار نمونه‌برداری شد ­و ارزشگذاری اقتصادی کارکرد ترسیب کربن به روش ارزش سایه‌ای تعیین شد. نتایج نشان داد که با افزایش شیب مسیر، تعداد تردد و در محل رد چرخ‌ها، مقدار ترسیب کربن به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد. ارزش هر هکتار از زمین‌های مورد مطالعه به‌لحاظ ترسیب کربن خاک و لایۀ آلی تا عمق 10 سانتی‌متری، 8/1798 دلار در هکتار برآورد شد. از ‌طرفی، کاهش ترسیب کربن در مسیرهای چوبکشی، سالانه 12/516 دلار در هکتار هزینۀ اقتصادی دارد. آگاهی از این‌گونه هزینه‌ها به سیاست‌گذاران در حفاظت و تخصیص منابع مالی به‌ویژه در وضعیت محدودیت بودجه، کمک شایانی خواهد کرد..